نصرالله مدقالچی

نصرالله مدقالچی (متولد ۷ مهر ۱۳۲۳ در محله اهراب تبریز) دوبلور، گوینده و مدرس گویندگی و فن بیان سرشناس ایرانی است. صدای او به عنوان یکی از تأثیرگذارترین و ماندگارترین صداها در دوبله فارسی شناخته می‌شود. او توانسته است حس و روح شخصیت‌های مختلف را به شکلی کم‌نظیر به مخاطبان منتقل کند. توانایی خارق‌العاده او در انتقال احساسات و ایجاد تأثیر عمیق در صحنه‌های دراماتیک، نام او را به عنوان یک اسطوره در عرصه دوبله ماندگار کرده است.

صدای مدقالچی به تُن صدای نریتورهای آلمانی نزدیک است. او احتمال می‌دهد که اقامت طولانی‌مدتش در آلمان، تأثیری بر لحن صدایش داشته باشد.

دوران کاری

نصرالله مدقالچی در تابستان سال ۱۳۴۱ بواسطه دایی خود با مهدی علی‌محمدی، از دوبلورهای پیشکسوت ایرانی آشنا شد و سپس وارد حرفه دوبلوری شد و اولین کار کوتاه خود را از استودیو عصرطلایی آغاز کرد.

فعالیت دوبلوری

نصرالله مدقالچی در آثار زیادی به عنوان دوبلور حضور داشته است اما از میان کارهای شاخص وی می‌توان به گویندگی نقش ابوسفیان در فیلم محمد رسول‌الله، ایلی والاک در خوب بد زشت، آنتونی هاپکینز در سکوت بره‌ها، هیو ویوینگ در وی مثل وندتا و دکلمه به یاد ماندنی کارتون آن شرلی اشاره کرد. صدای نصرالله مدقالچی روی بازی فوق العاده مایکل آنسارا بازیگر نقش ابوسفیان در محمد رسول‌الله یکی از شناخته‌شده ترین کارهای ایشان به حساب می‌آید.¹کافه سینما – سالروز تولد نصرالله مدقالچی

یکی از معروفترین کارهای نصرالله مدقالچی که بازخورد بسیاری در شبکه‌های اجتماعی داشت دوبله انیمیشن مشهور رنگو بود. در این انیمیشن ایشان صداپیشگی نقش شهردار را برعهده داشت که نقل قول معروف «اونا روی می‌بینی آقای رنگو؟» که در فضای مجازی بازنشر زیادی داشت به صدای ایشان است.²قدس‌آنلاین – بزرگداشت نصرالله مدقالچی برگزار می‌شود

گویندگی تیزرهای تبلیغاتی

نصرالله مدقالچی از گویندگان سرشناس تیزرهای تبلیغاتی نیز به حساب می‌آیند که به دلیل صدای خاص وی تاثیر زیادی بر ماندگاری تیزر می‌شوند. ایشان گوینده تیزر محصولات مانی هستند. شعار «مانی سلامت و شاد مانی» از ایشان با وسعت زیادی در رسانه‌ها پخش شده است که این تیزر نیز از تولیدات استودیو پادان نیز می‌باشد. ایشان گوینده تیزر محصولات پروفی‌کار هم بوده‌اند.

دکلمه‌خوانی نصرالله مدقالچی

نصرالله مدقالچی همچنین از قدیمی‌ترین دکلمه‌خوانان ایران است و دکلمه‌های مشهوری دارد. همه دکلمه «آن شرلی با موهای قرمز» را با صدای او به خاطر دارند و همچنین متن آن نیز توسط خود استاد نوشته شده است. از دیگر دکلمه‌های ایشان می‌شود به دکلمه زیبای نامه خداحافظی گابریل گارسیا مارکز، دکلمه نامه به قرن آینده، شعر سمن بویان از حافظ و شعر روییدن اشاره کرد.

علایق و دیدگاه‌ها

دیدگاه‌های نصرالله مدقالچی، همواره بر پایه‌ی عشق به هنر دوبله و احترام به اصول حرفه‌ای بوده است. او از یک سو به شکوفایی و خلاقیت دوبله در گذشته افتخار می‌کند و از سوی دیگر، انتقادات خود را نسبت به آسیب‌های این حرفه و رفتارهای غیرحرفه‌ای با صراحت بیان می‌کند. مدقالچی از برجسته‌ترین دوبلورها و گویندگان ایران است از اینرو بسیاری از علایق و دیدگاه‌های ایشان مورد توجه بسیاری از گویندگان جوان است. در زیر به برخی از دیدگاه‌های ایشان می‌پردازیم.

اصول اخلاقی در دوبله و آموزش

نصرالله مدقالچی معتقد است انتقال دانش و تجربه به نسل‌های جدید، وظیفه اخلاقی هر هنرمند است. او این مسئولیت را با جدیت دنبال می‌کند و از آموزش و کمک به هنرمندان نوپا دریغ نمی‌ورزد. وی بر صداقت در کار و جدایی مسائل حرفه‌ای از روابط شخصی تأکید دارد و آن را یکی از اصول موفقیت در حرفه دوبله می‌داند.

اهمیت توسعه دانش و تجربه در حرفه دوبله

نصرالله مدقالچی معتقد است موفقیت در حرفه دوبله، علاوه بر استعداد ذاتی، نیازمند یادگیری مستمر و کسب تجربیات متنوع است. او خاطراتی از سال‌های آغازین فعالیتش نقل می‌کند که نشان‌دهنده تلاش مستمر برای یادگیری از پیشکسوتان این حوزه بوده است. وی این روند را عاملی کلیدی در پیشرفت حرفه‌ای خود می‌داند.

او اهمیت آموزش و انتقال تجربیات به نسل‌های جدید در دوبله صحبت می‌کند. او تاکید دارد که وظیفه هر گوینده با تجربه‌ای است که آموخته‌های خود را به دیگران بیاموزد و در این راه همکارانش را نیز به این امر تشویق می‌کند. او می‌گوید که افرادی که توانایی و استعداد دارند باید از فرصت‌های آموزشی استفاده کنند و خود را در این عرصه ارتقا دهند.

درباره دوبله‌های دهه ۴۰ و ۵۰

او این دوره را دوران اوج شکوفایی و عشق به دوبله توصیف می‌کند، اما به آسیب‌هایی همچون دوبله‌های پس‌گردنی نیز اشاره دارد؛ سبکی که گویندگان عبارات اضافی و غیرمرتبط با دیالوگ اصلی را به فیلم‌ها اضافه می‌کردند. به اعتقاد مدقالچی، این روش در برخی ژانرها، مانند فیلم‌فارسی و کمدی، موفق بود، اما به فیلم‌های جدی خارجی آسیب می‌زد.

درباره ژاله کاظمی

نصرالله مدقالچی، ژاله کاظمی را گوینده‌ای استثنایی و بسیار با شخصیت می‌داند که تأثیرگذاری عمیقی در دوبله داشت. وی از توانایی بالای کاظمی در هماهنگی دوبله با بازیگر اصلی ستایش کرده و معتقد است دیالوگ‌های او به قدری طبیعی و هنرمندانه بود که گویی بازیگر اصلی ابتدا دوبله او را دیده و سپس بازی کرده است. مدقالچی همچنین از روحیه حساس و متعهد کاظمی و دشواری‌های او در دوران مدیریت دوبلاژ توسط افراد غیرمتخصص مانند کدخدازاده سخن گفته است.

نقد وضعیت دوبله در سال‌های اخیر

نصرالله مدقالچی بر این باور است که اخلاق حرفه‌ای و همبستگی صنفی که در گذشته میان دوبلورها وجود داشت، در دهه‌های اخیر رنگ باخته است. وی از ورود افراد غیرمتخصص به این حوزه و نگاه مادی به حرفه دوبله ابراز تأسف کرده و می‌گوید: «دوبله نیازمند عشقی ذاتی است و تنها با کار خوب و پیوسته می‌توان در دل مردم جای گرفت.»

فضای مجازی و چالش‌های جدید دوبله

نصرالله مدقالچی در این بخش به تأثیرات منفی فضای مجازی بر حرفه دوبله اشاره می‌کند. او معتقد است که فضای مجازی باعث کاهش استانداردهای دوبله و ورود افراد غیرمتخصص به این عرصه شده است. او همچنین از بی‌احترامی‌هایی که گویندگان جدید به محیط‌های کاری نشان می‌دهند، انتقاد کرده و بر اهمیت حرفه‌ای‌گری تأکید می‌کند.³تسنیم – نصرالله مدقالچی: در کار دوبله اصولا با هیچ فردی تعارف ندارم + فیلم

دوبله شخصیت‌های کودک

نصرالله مدقالچی معتقد است که بهترین انتخاب برای دوبله شخصیت‌های کودک، استفاده از صداهای واقعی کودکان است. او تجربه‌ای از تلاش برای آموزش دوبلورهای جوان از سنین پایین به اشتراک می‌گذارد و تأکید می‌کند که کودکان باید نقش کودکان را بازی کنند، زیرا این کار تأثیرگذاری بیشتری دارد.

اجحاف در دوبله و آسیب به زبان فارسی

او به وضوح بیان می‌کند که به دوبله و دوبلورها اجحاف شده است. مدقالچی معتقد است که در گذشته، مدیر دوبلاژها بر اساس توانایی و تجربه انتخاب می‌شدند، اما اکنون روند انتخاب مدیر دوبلاژها با امضا جمع‌کردن و بدون در نظر گرفتن شایستگی افراد انجام می‌شود. این امر، به باور او، به زبان فارسی و کیفیت دوبله آسیب جدی وارد کرده است.⁴تسنیم – نصرالله مدقالچی: چرا به پدر امتِ ما توهین می‌کنند؟

درباره سبک دوبله و هنر دوبلورها

وی از سبک دوبله افرادی چون احمد رسول‌زاده، ایرج دوستدار، و ژاله کاظمی به عنوان نمونه‌هایی موفق یاد کرده است که توانستند دوبله را به هنری ماندگار تبدیل کنند. به عقیده مدقالچی، هماهنگی دوبله با حس و شخصیت بازیگر اصلی، اصلی‌ترین ویژگی یک دوبله موفق است.

مستند «امپراطوری یک صدا»

حسین رحمتی مستندساز ایرانی، مستندی با نام «امپراطوری یک صدا» که در مورد زندگی نصرالله مدقالچی است را تهیه و کارگردانی کرد. تصویربرداری و مصاحبه این مستند در طول ۶ جلسه صورت گرفت و تدوین آن سه ماه زمان برد، حسین رحمتی کارگردان این مستند می‌گوید در مرحله به مرحله تدوین نظر استاد را جویا می‌شدیم تا دقیقاً همان چیزی بشود که او می‌خواست. در این مستند با بزرگان دوبله همچون محمود قنبری، ناهید امیریان، مسعود اسکویی و جلال مقامی و بسیاری از شاگردان نصرالله مدقالچی مصاحبه شده است. این مستند به عنوان یکی از پنج انتخاب رسمی داوران برای حضور در جشنواره «ایفا استانبول» انتخاب شد.⁵هزار و یکشب – امپراطوری يک صدا؛ اثر هنرمندان كرجی در جشنواره ايفا استانبول

بخش‌هایی از این مستند در تبریز، شهر زادگاه نصرالله مدقالچی فیلمبرداری شده و همچنین برخی از استودیوهای تهران از جمله استودیو پادان که با ایشان همکاری می‌کنند هم از لوکیشن‌های این مستند می‌باشد. راوی این مستند سبحان اکرامی از شاگردان استاد و از گوینده‌های حال حاضر رادیو است. در این مستند نصرالله مدقالچی از سابقه کاری خود و همچنین از مهاجرتش به آلمان و بازگشتش به ایران می‌گوید.

مدت زمان این مستند ۵۰ دقیقه است و به تهیه‌کنندگی مهدی روحانی و حسین رحمتی (همچنین کارگردان) است. مستند «امپراطوری یک صدا» در تاریخ ۱۴ اسفندماه ۱۴۰۱ از شبکه مستند پخش شد.⁶تسنیم – آقای استاد به روایت شاگردان در «امپراطوری یک صدا»

بزرگداشت نصرالله مدقالچی

به پاس یک عمر تلاش و فعالیت نصرالله مدقالچی مراسمی ویژه که عصر روز جمعه ۶ مهر ۱۴۰۳ در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد. این رویداد، که با حمایت فولاد ماشین دلیجان شکل گرفت، به مناسبت نزدیک شدن به هشتادمین سالگرد تولد این صدای ماندگار، بر لحظات برجسته و آثار ارزشمند او در عرصه دوبله و صداگذاری تأکید داشت. مدیریت این مراسم برعهده سجاد عزیزی آرام، شاعر و دبیر کانون ادبی زمستان بود.

در جریان این بزرگداشت، ناصر ممدوح، صداپیشه نام‌آشنای ایران، به بررسی ویژگی‌های صدای نصرالله مدقالچی پرداخت و او را به عنوان یکی از چهره‌های اثرگذار هنر دوبله معرفی کرد. همچنین، حسین شایگان و علی زارعان از تجربیات کاری و ارزش‌های اخلاقی مدقالچی سخن گفتند و او را به‌عنوان الگویی از تعهد و مهارت هنری ستودند. زارعان همکاری‌های متعدد خود با مدقالچی، به‌ویژه در دوبله مجموعه‌هایی مانند آن شرلی و تولید محتوای ادبی، را به‌عنوان تجربه‌هایی ماندگار و الهام‌بخش معرفی کرد.

در ادامه مراسم، سخنرانانی همچون حامد مختارانی و عباس مطمئن‌زاده، ضمن قدردانی از تلاش‌های مدقالچی، به بررسی تأثیر گسترده او در هنر دوبله پرداختند و از نوآوری‌ها و حساسیت‌های حرفه‌ای او در خلق صداهای ماندگار یاد کردند. فریدون قیصری‌پور و عماد رسولی نیز با اشاره به شخصیت و اصول اخلاقی مدقالچی، او را نمادی از وفاداری به ارزش‌های فرهنگی و هنری توصیف کردند. این مراسم با اهدای لوح تقدیر و هدایای ویژه به استاد نصرالله مدقالچی و اجرای موسیقی و شعرخوانی توسط جمعی از هنرمندان به پایان رسید.⁷خبرآنلاین – بزرگداشت نصرالله مدقالچی برگزار شد؛ صدای ماندگاری که امپراطور دوبله ایران است

نصرالله مدقالچی و استودیو پادان

استودیو پادان همکاری نزدیکی با استاد مدقالچی دارد، برای ضبط با صدای ایشان می‌توانید با شماره ۲۶۲۹۱۳۴۰ بگیرید.

آثار

در فهرست‌های زیر آثار نصرالله مدقالچی را گردآوری کردیم که می‌توانید آنها را مرور کنید.

دوبله فیلم و سریال

• به جای راوی در فیلم عیسی مسیح
• به جای ایلای والاک (زشت) در فیلم خوب بد زشت
• به جای آنتونی هاپکینز در فیلم نقاب زورو
• به جای آنتونی هاپکینز در فیلم سکوت بره‌ها
• به جای آنتونی هاپکینز در فیلم افسانه‌های پائیزی
• سرپرست گویندگان و دکلمه آغازین انیمیشن آنه شرلی
• به جای جفری راش در فیلم‌های دزدان دریایی کارائیب
• به جای کاپیتان هادوک در فیلم ماجراهای تن‌تن
• به جای «وی» در فیلم وی مثل وندتا
• به جای جان ویت در فیلم تحت تعقیب (فیلم ۱۹۹۷)
• به جای ابوسفیان در فیلم محمد رسول‌الله
• به جای احمد معینی در فیلم جوجه فکلی
• به جای عنایت بخشی درفیلم صمد آرتیست می‌شود
• به جای احمد معینی در فیلم جوجه فکلی
• به جای استیون لانگ در فیلم آواتار
• به جای مرتضی عقیلی در فیلم آقا مهدی وارد می شود
• به جای مرتضی عقیلی در فیلم مهدی پاشنه طلا
• به جای شهردار در انیمیشن رنگو
• به جای دین نوریس در نقش هنک شریدر در سریال بریکینگ بد
• به جای سیلوستر استالونه در فیلم رمبو:آخرین خون
• به جای ژان گابن در فیلم بینوایان (۱۹۵۸)
• به جای ژان گابن در فیلم دستهٔ سیسیلی‌ها
• به جای چارلز برانسون در فیلم چهار نفر برای تگزاس
• به جای چارلز برانسون در فیلم دوازده مرد خبیث
• به جای چارلز برانسون در فیلم روزی روزگاری در غرب
• به جای چارلز برانسون در فیلم فرار بزرگ
• به جای چارلز برانسون در فیلم مکانیک
• به جای جین هکمن در فیلم می‌سی‌سی‌پی در آتش
• به جای جین هکمن در فیلم هدف
• به جای جین هکمن در فیلم نابخشوده
• به جای آنتونی هاپکینز در فیلم ثور
• به جای آنتونی هاپکینز در فیلم ثور رگنراک
• به جای آنتونی هاپکینز در فیلم نوح
• به جای آنتونی هاپکینز در فیلم بئوولف
• به جای آنتونی هاپکینز در فیلم افسانه‌های خزان
• به جای آنتونی هاپکینز در فیلم سکوت بره‌ها
• به جای آنتونی هاپکینز در فیلم نقاب زورو
• به جای باد اسپنسر در فیلم حادثه‌سازان
• به جای باد اسپنسر در فیلم روز پنجم
• به جای باد اسپنسر در فیلم هنوز ترینیتی هستم
• به جای هامفری بوگارت در فیلم فرشتگانی با چهره‌های کثیف
• به جای برت لنکستر در فیلم بوفالو بیل و سرخپوستان، یا درس تاریخ گاو نشسته
• به جای برت لنکستر در فیلم والدز می‌آید
• به جای شون کانری در فیلم تسخیرناپذیران
• به جای ریچارد ویدمارک در فیلم آلوارز کلی
• به جای ریچارد ویدمارک در فیلم راه غرب
• به جای جرج کندی در فیلم تحریم آیگر
• به جای جرج کندی در فیلم فرودگاه ۱۹۷۵
• به جای ریچارد هریس در فیلم هری پاتر و سنگ جادو
• به جای ریچارد هریس در فیلم هری پاتر و تالار اسرار

گویندگی کتاب صوتی

• زاده اضطراب جهان
• سیما جان
• ویار زیتون
• ماهی سیاه کوچولو

منابع

• 1
  کافه سینما – سالروز تولد نصرالله مدقالچی
• 2
  قدس‌آنلاین – بزرگداشت نصرالله مدقالچی برگزار می‌شود
• 3
  تسنیم – نصرالله مدقالچی: در کار دوبله اصولا با هیچ فردی تعارف ندارم + فیلم
• 4
  تسنیم – نصرالله مدقالچی: چرا به پدر امتِ ما توهین می‌کنند؟
• 5
  هزار و یکشب – امپراطوری يک صدا؛ اثر هنرمندان كرجی در جشنواره ايفا استانبول
• 6
  تسنیم – آقای استاد به روایت شاگردان در «امپراطوری یک صدا»
• 7
  خبرآنلاین – بزرگداشت نصرالله مدقالچی برگزار شد؛ صدای ماندگاری که امپراطور دوبله ایران است