عزت‌الله مقبلی با صدای بی‌نظیر و توانایی در خلق تیپ‌های ماندگار، تأثیر عمیقی بر دوبله و هنر نمایشی ایران گذاشت. او نه‌تنها در دوبله، بلکه در تئاتر، سینما، رادیو و تلویزیون نیز شخصیتی چندوجهی بود که با آثار خود، نسل‌های مختلفی از مخاطبان را سرگرم کرد و الهام بخش هنرمندان بسیاری شد.

دوران کاری

عزت‌الله مقبلی فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۲۴ در سن دوازده‌سالگی با بازی در تئاتر در باشگاه کودکان آغاز کرد. او در نمایش‌هایی چون «پرنده آبی»، «انگل اجتماع»، «تاجر ونیزی» و «اولیور توئیست» روی صحنه رفت و استعداد خود را در بازیگری تئاتر به نمایش گذاشت. در سال ۱۳۳۵، مقبلی وارد عرصه دوبله شد و خیلی زود به یکی از برجسته‌ترین دوبلورهای ایران تبدیل شد. او به‌ویژه به‌خاطر صداپیشگی به‌جای اولیور هاردی در مجموعه فیلم‌های «لورل و هاردی» و لوئی دوفونس در آثار کمدی فرانسوی شهرت یافت. صدای او در نقش اولیور هاردی چنان با شخصیت این بازیگر هماهنگ بود که به یکی از ماندگارترین تیپ‌های دوبله ایران تبدیل شد.¹

عزت‌الله مقبلی در دوبله نقش‌های متنوعی را با مهارت ایفا کرد، از جمله پیرمردهای شوخ‌طبع و زنده‌دل مانند والتر برنان در فیلم‌های «رودخانه سرخ» و «ریو براوو» یا والتر هیوستون در «گنج‌های سیرا مادره». او همچنین در دوبله فیلم‌های ایرانی مانند «تپلی» (به‌جای همایون) و «کندو» (به‌جای رضا کرم‌رضایی) نقش مهمی در موفقیت این آثار ایفا کرد. صدای او در نقش‌های انیمیشنی مانند روباه پیر در «ووک» و جادوگر در «علاالدین و چراغ جادو» نیز به یادگار ماند.

علاوه بر دوبله، عزت‌الله مقبلی از سال ۱۳۳۵ در سینما نیز فعالیت کرد و با فیلم «طلسم شیطان» وارد این عرصه شد. او در سال ۱۳۴۶ با همکاری نصرت‌الله وحدت استودیوی دوبلاژ نقش جهان را تأسیس کرد که به یکی از مراکز مهم دوبله در ایران تبدیل شد. مقبلی همچنین در رادیو حضوری فعال داشت و از سال ۱۳۴۶ در برنامه‌های رادیویی، به‌ویژه برنامه محبوب «صبح جمعه با شما»، به‌عنوان بازیگر و گوینده درخشید. در دهه ۱۳۵۰، او تجربه کارگردانی را با مجموعه تلویزیونی «گذر عمر» به کارنامه خود افزود.²

زندگی شخصی

عزت‌الله مقبلی در تهران زاده شد و در جوانی، زمانی که به‌عنوان ناظم در یک مدرسه فعالیت می‌کرد، با محبوبه فرج افشاری (مقبلی)، که او نیز در امور دفتری مدرسه‌ای دیگر مشغول بود، آشنا شد و با او ازدواج کرد.³ محبوبه مقبلی از بازیگران تئاتر بود و در دهه‌های ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ در آثار نمایشی حضور داشت. این زوج صاحب دو فرزند به نام‌های مریم و مسعود شدند. مریم مقبلی و نوه‌اش، دریا مقبلی، نیز به حرفه بازیگری روی آوردند.

مرگ فرزندش مسعود، ضربه‌ای سنگین به عزت‌الله مقبلی وارد کرد و این حادثه ضربه‌ای سنگین به مقبلی وارد کرد و چند ماه بعد، در ۱۳ دی ۱۳۶۷، او بر اثر سکته قلبی در پاریس درگذشت. پیکر او به ایران منتقل شد و در ۲۰ دی ۱۳۶۷ در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.⁴

آثار

طلسم شیطان (۱۳۳۵)
کی به کیه؟ (۱۳۳۹)
آس و پاس (۱۳۴۰)
بیوه‌های خندان (۱۳۴۰)
خانم عوضی گرفتین (۱۳۴۰)
صد کیلو داماد (۱۳۴۰)
تک‌مضراب (۱۳۴۰–۱۳۴۵)
زن دشمن خطرناکیست (۱۳۴۱)
گربه وحشی (۱۳۴۱)
دختران با معرفت (۱۳۴۳)
کمینگاه شیطان (۱۳۴۳)
در دنیا بیگانه بودم (۱۳۴۴)
شانس بزرگ (۱۳۴۴)
شیطون بلا (۱۳۴۴)
مرخصی اجباری (۱۳۴۴)
آقا موچول (۱۳۴۵)
پروفسور نخاله (۱۳۴۵)
هاشم‌خان (۱۳۴۵)
دروازه تقدیر (۱۳۴۶)
میلیونرهای گرسنه (۱۳۴۶)
هفت شهر عشق (۱۳۴۶)
آفتاب مهتاب (۱۳۴۹)
سوگلی (۱۳۴۹)
ایوب (۱۳۵۰)
مردان سحر (۱۳۵۰)
معرکه (۱۳۵۰)
خر دجال (۱۳۵۱)
مطرب (۱۳۵۱)
تنها حامی (۱۳۵۵)
مادر جونم عاشق شده (۱۳۵۵)
نقص فنی (۱۳۵۵)
تازه عروس (۱۳۵۶)
فری دست قشنگ (۱۳۵۶)
دایی‌جان ناپلئون (۱۳۵۵)
سفیر (۱۳۶۱)
تله‌تئاتر «با یک گل بهار» (۱۳۶۳)
ترنج (۱۳۶۵)
چمدان (۱۳۶۵)
جمیل (۱۳۶۶)
خبرچین (۱۳۶۶)
سایه‌های غم (۱۳۶۶)
آخرین لحظه (۱۳۶۷)
شاخه‌های بید (۱۳۶۷)
هی جو (۱۳۶۷)
هزاردستان (۱۳۶۰–۱۳۶۷)
بوعلی سینا (حدود ۱۳۶۴)
کوچک جنگلی (حدود ۱۳۶۶–۱۳۶۷)
کفش‌های میرزا نوروز (حدود ۱۳۶۴)
آدم و حوا
چنگک
گذر عمر
پاتو از گلیمت درازتر نکن (حدود ۱۳؟)
صبح جمعه با شما (۱۳۴۶–۱۳۶۷)
بامبی (۱۹۴۲)
داشتن و نداشتن (۱۹۴۴)
گنج‌های سیرا مادره (۱۹۴۸)
رودخانه سرخ (۱۹۴۸)
الیور تویست (۱۹۴۸)
هالوها در آکسفورد (۱۹۴۰)
ما را چه به جبهه جنگ (۱۹۴۲)
احمق‌ها در دریا (۱۹۴۰)
جعبه موسیقی (۱۹۳۹)
جاده تنباکو (۱۹۴۱)
گاوبازها (۱۹۴۳)
بزن بریم مکزیک (۱۹۴۶)
پینوکیو (۱۹۴۰)
خانه غریبه‌ها (۱۹۴۹)
سابرینا (۱۹۵۴)
سرزمین فراعنه (۱۹۵۵)
ساعات ناامیدی (۱۹۵۵)
جنگ و صلح (۱۹۵۶)
آناستازیا (۱۹۵۶)
ده فرمان (۱۹۵۶)
بربر و گیشا (۱۹۵۸)
وایکینگ‌ها (۱۹۵۸)
بن هور (۱۹۵۹)
سلیمان و ملکه سبا (۱۹۵۹)
ریو براوو (۱۹۵۹)
روانی (۱۹۶۰)
صبحانه در تیفانی (۱۹۶۱)
یوزپلنگ (۱۹۶۳)
کلئوپاترا (۱۹۶۳)
جایی که عشق نیست (۱۹۶۳)
چگونه غرب تسخیر شد (۱۹۶۲)
دوازده صندلی (۱۹۶۲)
سقوط امپراتوری روم (۱۹۶۴)
ریو کانچوس (۱۹۶۴)
قانون بی‌قانونی (۱۹۶۴)
دکتر ژیواگو (۱۹۶۵)
ژاندارم (۱۹۶۴)
خشخاش هم گلی است (۱۹۶۶)
باندولرو! (۱۹۶۸)
این گروه خشن (۱۹۶۹)
به من می‌گویند هیچ‌کس (۱۹۷۰)
دانه‌های شن (۱۹۷۰)
زِد (۱۹۷۲)
شبیخون یولزانا (۱۹۷۲)
سنت آیوز (۱۹۷۶)
مهاجران (۱۹۷۲)
بزرگ‌ترین جنگ (۱۹۷۶)
سزار کوچک (۱۹۷۶)
حادثه‌جویان (۱۹۷۷)
ووک (۱۹۷۸)
هزاردستان (۱۳۶۰–۱۳۶۷)
دایی‌جان ناپلئون (۱۳۵۵)
کمال‌الملک (۱۳۶۳)
کفش‌های میرزا نوروز (۱۳۶۴)
روایت عشق (۱۳۶۴)
ترن (۱۳۶۶)
جمیل (۱۳۶۶)
خبرچین (۱۳۶۶)
گل مریم (۱۳۶۷)
به‌سوی غرب
شعبده‌باز
مرد یخی
بال یا ران
هالو
جنجال بزرگ
بساز و بفروش
بانک را منفجر کن
باتلاق مرگ
یک روز در کلانتری
مردی از لارامی
خون‌بها
تصویر جنی
زنده‌باد زاپاتا
وحشی
اخگر سبز
شیطان‌صفتان
علی‌بابا و چهل دزد بغداد
آسیابان عشوه‌گر
انتقام دراکولا
آوازخوان نه آواز
ایرما خوشگله
کلئوپاترا
قتل‌عام گراند کانیون
جاسوسی با شلوار توری
دکتر فاستوس
قطار وحشت
علاءالدین و چراغ جادو

آثار

1
ایسنا – مردی که هنوز به تاریخ انقضاء نرسیده است
2
همشهری آنلاین – زندگینامه: عزت‌الله مقبلی (۱۳۱۲- ۱۳۶۷)
3
سلام‌سینما – محبوبه فرج افشاری
4
مجله هنر – عزت‌الله مقبلی

عزت‌الله مقبلی؛ زندگینامه و آثار

دوران کاری

زندگی شخصی

آثار

آثار

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ